Uprawa jabłoni Braeburn

YouTube player

Wstęp

Braeburn to popularna odmiana jabłoni, ceniona za swój słodko-kwaśny smak i chrupkość. Pochodzi z Nowej Zelandii, gdzie została stworzona w 1952 roku poprzez skrzyżowanie odmian Lady Hamilton i Granny Smith.

Jabłoń Braeburn odgrywa znaczącą rolę w sadownictwie na całym świecie. Jest to odmiana odporna na choroby i szkodniki, co czyni ją atrakcyjną dla producentów. Ponadto jej wysokie plony i walory smakowe sprawiają, że jest to jedna z najbardziej popularnych odmian jabłek na rynku.

Wprowadzenie do Braeburna

Braeburn to odmiana jabłoni o długiej historii i bogatym dziedzictwie. Pochodzi z Nowej Zelandii, gdzie została stworzona w 1952 roku poprzez skrzyżowanie odmian Lady Hamilton i Granny Smith. Od tego czasu Braeburn stał się jednym z najbardziej popularnych jabłek na świecie, ceniony za swój wyjątkowy smak, chrupkość i wszechstronność w zastosowaniach kulinarnych.

Znaczenie Braeburna w sadownictwie

Braeburn odgrywa kluczową rolę w sadownictwie, będąc jedną z najbardziej cenionych odmian jabłoni na świecie. Jego odporność na choroby i szkodniki, wysokie plony oraz doskonałe walory smakowe czynią go atrakcyjnym wyborem dla sadowników. Braeburn jest również odporny na przechowywanie, co pozwala na jego długie przechowywanie i transport, co jest istotne dla handlu owocami.

Uprawa jabłoni Braeburn

Uprawa jabłoni Braeburn wymaga odpowiedniego przygotowania i pielęgnacji. Wybór odpowiedniej sadzonki, właściwe sadzenie i regularna pielęgnacja są kluczowe dla uzyskania zdrowych i obfitych plonów. Jabłoń Braeburn preferuje stanowiska słoneczne i glebę o dobrym drenażu, a także wymaga regularnego podlewania, nawożenia i przycinania.

Wybór sadzonki

Wybór zdrowej i silnej sadzonki jest kluczowy dla sukcesu uprawy jabłoni Braeburn. Należy wybierać sadzonki o dobrze rozwiniętym systemie korzeniowym, bez uszkodzeń mechanicznych i oznak chorób. Zaleca się kupowanie sadzonek od renomowanych szkółek, które gwarantują pochodzenie i jakość materiału szkółkarskiego.

Sadzenie jabłoni

Sadzenie jabłoni Braeburn wymaga odpowiedniego przygotowania gleby i wyboru odpowiedniego miejsca. Należy pamiętać o zapewnieniu wystarczającej ilości światła słonecznego i przestrzeni dla prawidłowego rozwoju drzewa.

Przygotowanie gleby

Jabłoń Braeburn preferuje glebę żyzną, dobrze przepuszczalną i o odczynie lekko kwaśnym (pH 6,0-6,5). Przed sadzeniem należy usunąć chwasty i rozluźnić glebę na głębokość około 50 cm. Zaleca się również dodanie kompostu lub obornika, aby wzbogacić glebę w składniki odżywcze.

Wybór miejsca

Jabłoń Braeburn potrzebuje słonecznego stanowiska, z co najmniej 6 godzinami bezpośredniego nasłonecznienia dziennie. Ważne jest również, aby miejsce było osłonięte od wiatru, który może uszkodzić gałęzie i zmniejszyć plony. Należy również upewnić się, że miejsce jest wystarczająco duże, aby drzewo mogło swobodnie rosnąć i rozwijać się.

Sadzenie drzewa

Sadzenie jabłoni Braeburn najlepiej przeprowadzić wiosną, kiedy gleba jest już wystarczająco ciepła. Drzewo należy umieścić w dołku o głębokości i szerokości odpowiadającej rozmiarowi bryły korzeniowej. Korzenie należy rozłożyć w dołku, a następnie zasypywać je ziemią, ugniatając ją delikatnie. Po posadzeniu drzewo należy obficie podlać. Ważne jest, aby szyjka korzeniowa (miejsce, gdzie pień przechodzi w korzenie) znajdowała się na poziomie gruntu.

Pielęgnacja jabłoni Braeburn

Odpowiednia pielęgnacja jabłoni Braeburn ma kluczowe znaczenie dla uzyskania obfitych plonów i zdrowych owoców. Wśród najważniejszych czynności pielęgnacyjnych należy wymienić⁚

  • Podlewanie⁚ Jabłoń Braeburn wymaga regularnego podlewania, zwłaszcza w okresie suszy. Gleba powinna być stale lekko wilgotna, ale nie mokra.
  • Nawożenie⁚ Odpowiednie nawożenie zapewnia jabłoni Braeburn niezbędne składniki odżywcze. Wiosną należy zastosować nawóz o wysokiej zawartości azotu, a jesienią nawóz fosforowo-potasowy.
  • Przycinanie⁚ Regularne przycinanie jabłoni Braeburn jest niezbędne do utrzymania jej prawidłowego kształtu, zapewnienia odpowiedniej ilości światła i powietrza oraz zwiększenia plonowania.
  • Ochrona przed chorobami i szkodnikami⁚ Jabłoń Braeburn jest podatna na niektóre choroby i szkodniki. Ważne jest, aby regularnie kontrolować drzewo pod kątem oznak choroby lub szkodników i stosować odpowiednie środki ochrony roślin.

Podlewanie

Jabłoń Braeburn wymaga regularnego podlewania, zwłaszcza w okresie suszy. Woda jest niezbędna do prawidłowego wzrostu i rozwoju drzewa, a także do produkcji owoców. Należy zapewnić, aby gleba wokół drzewa była stale lekko wilgotna, ale nie mokra. Zaleca się podlewanie jabłoni Braeburn co najmniej raz w tygodniu, a w okresach suszy nawet częściej. Ilość wody potrzebnej do podlewania zależy od wielkości drzewa, rodzaju gleby i panujących warunków atmosferycznych. W przypadku młodszych drzew, które są bardziej podatne na suszę, należy podlewać je częściej i obficiej. Starsze drzewa zazwyczaj potrzebują mniej wody, ale należy je podlewać regularnie, aby zapewnić im odpowiednie nawodnienie.

Nawożenie

Jabłoń Braeburn, podobnie jak inne drzewa owocowe, wymaga regularnego nawożenia, aby zapewnić jej odpowiednie odżywianie. Najlepszym sposobem na nawożenie jabłoni jest zastosowanie nawozów organicznych, takich jak kompost lub obornik. Nawozy organiczne dostarczają roślinom niezbędnych składników odżywczych, a także poprawiają strukturę gleby, zwiększając jej przepuszczalność i retencję wody. Należy jednak pamiętać, że nawozy organiczne uwalniają składniki odżywcze stopniowo, dlatego należy je stosować regularnie. W przypadku braku możliwości zastosowania nawozów organicznych, można stosować nawozy mineralne, jednak należy dokładnie przestrzegać zaleceń producenta, aby uniknąć przenawożenia. Należy również pamiętać, że jabłoń Braeburn ma tendencję do nadmiernego wzrostu, dlatego należy unikać stosowania nawozów bogatych w azot, które mogą sprzyjać nadmiernemu rozwojowi liści i gałęzi, a zmniejszać plonowanie.

Przycinanie

Przycinanie jabłoni Braeburn jest niezbędne dla zapewnienia prawidłowego wzrostu i rozwoju drzewa, a także dla zwiększenia plonowania. Najlepszym czasem na przycinanie jabłoni jest okres spoczynku, tj. od późnej jesieni do wczesnej wiosny, zanim rozpocznie się wegetacja. Podczas przycinania należy usunąć gałęzie chore, uszkodzone, krzyżujące się lub rosnące w kierunku środka korony. Należy również usunąć pędy rosnące pionowo w górę, aby zachęcić drzewo do rozkrzewiania się. Przycinanie jabłoni Braeburn powinno być wykonywane ostrożnie, aby nie uszkodzić kory drzewa. Należy używać ostrych narzędzi do cięcia, które należy dezynfekować przed i po każdym użyciu, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się chorób.

Ochrona przed chorobami i szkodnikami

Jabłoń Braeburn jest stosunkowo odporna na choroby i szkodniki, jednakże wymaga regularnej kontroli i ochrony. Do najczęstszych chorób atakujących jabłonie należą⁚ parch jabłoni, mączniak prawdziwy i rdza gruszkowa. W celu ochrony przed tymi chorobami zaleca się stosowanie fungicydów, najlepiej o działaniu biologicznym. Wśród szkodników atakujących jabłonie Braeburn można wymienić⁚ mszyce, przędziorków i gąsienice. Do zwalczania szkodników można stosować środki owadobójcze, jednakże należy pamiętać o ich wpływie na środowisko i zdrowie człowieka. Zaleca się stosowanie metod ekologicznych, np. pułapek feromonowych lub oprysków opartych na naturalnych składnikach.

Zapylanie

Jabłoń Braeburn jest odmianą samopylną, co oznacza, że do zapylenia i wytworzenia owoców nie potrzebuje innych odmian jabłoni. Jednakże, aby uzyskać większy plon i lepszej jakości owoce, zaleca się sadzenie w pobliżu innych odmian jabłoni, które kwitną w tym samym czasie. W ten sposób zwiększa się szansa na zapylenie krzyżowe, co prowadzi do większej ilości owoców i lepszego ich rozwoju.

Zbiory

Jabłka Braeburn dojrzewają późno, zazwyczaj w październiku lub listopadzie. Zbiory najlepiej przeprowadzać w suchej pogodzie, kiedy owoce osiągną pełną dojrzałość. Dojrzałe jabłka Braeburn mają intensywny czerwony kolor i są jędrne w dotyku. Po zbiorach jabłka można przechowywać w chłodnym i suchym miejscu przez kilka miesięcy.

Charakterystyka jabłoni Braeburn

Wygląd

Jabłoń Braeburn jest średniej wielkości drzewem o zwartym pokroju. Liście są ciemnozielone i błyszczące, a kwiaty białe lub różowe. Owoce są duże, okrągłe i mają charakterystyczny, intensywny czerwony kolor z żółtymi smugami.

Smak

Jabłka Braeburn charakteryzują się słodko-kwaśnym smakiem, który jest zrównoważony i przyjemny. Mają chrupką konsystencję i aromatyczny zapach.

Zastosowanie

Jabłka Braeburn są uniwersalne i nadają się do bezpośredniego spożycia, do przetwórstwa, a także do wypieków.

Opis odmiany

Jabłoń Braeburn to drzewo o średniej wielkości, charakteryzujące się zwartym pokrojem i gęstym ulistnieniem. Liście są ciemnozielone, błyszczące i owalne, z lekko ząbkowanymi brzegami. Kwiaty są białe lub różowe, zebrane w niewielkie grona. Owoce są duże, okrągłe, o średnicy około 7-8 cm. Skórka jabłka Braeburn jest gładka, błyszcząca i ma charakterystyczny, intensywny czerwony kolor z żółtymi smugami. Miąższ jest jędrny, chrupki i soczysty, o słodko-kwaśnym smaku.

Wygląd

Jabłka Braeburn charakteryzują się atrakcyjnym wyglądem. Mają okrągły kształt, o średnicy około 7-8 cm. Skórka jest gładka, błyszcząca i ma intensywny czerwony kolor z żółtymi smugami. Te cechy sprawiają, że jabłka Braeburn są bardzo atrakcyjne wizualnie i często wykorzystywane w prezentacji i sprzedaży.

Smak

Jabłka Braeburn słyną ze swojego wyjątkowego smaku. Są słodko-kwaśne, z wyraźną nutą miodową i lekką kwaskowatością. Miąższ jest chrupki i soczysty, co czyni je idealnym wyborem do jedzenia na surowo, do deserów i do wypieków.

Zastosowanie

Jabłka Braeburn są wszechstronne w zastosowaniu. Doskonale nadają się do spożycia na surowo, jako dodatek do sałatek owocowych, do wypieków, takich jak ciasta i tarty, a także do produkcji soków i kompotów. Ich słodko-kwaśny smak i chrupkość sprawiają, że są doskonałym dodatkiem do wielu potraw.

Odporność na choroby i szkodniki

Jabłoń Braeburn charakteryzuje się dobrą odpornością na wiele chorób grzybowych, takich jak parcha jabłoni (Venturia inaequalis) i mączniak prawdziwy jabłoni (Podosphaera leucotricha). Jest również stosunkowo odporna na szkodniki, takie jak mszyce i przędziorkowate. Jednakże, jak w przypadku każdej odmiany jabłoni, regularna kontrola i profilaktyczne zabiegi ochronne są niezbędne, aby zapobiec wystąpieniu problemów.

Okres dojrzewania

Jabłka Braeburn dojrzewają późno, zazwyczaj w październiku lub listopadzie. Można je przechowywać w chłodnym miejscu przez kilka miesięcy, zachowując swój smak i chrupkość. Dzięki temu są dostępne na rynku przez dłuższy okres czasu, co czyni je atrakcyjną opcją dla konsumentów.

Plonowanie

Jabłoń Braeburn jest odmianą o wysokiej wydajności. W sprzyjających warunkach może produkować obfite plony, co czyni ją atrakcyjną dla producentów. Jednakże, aby uzyskać optymalny plon, ważne jest zapewnienie odpowiednich warunków uprawy, w tym odpowiedniego nawożenia, podlewania i przycinania.

Zastosowania Braeburna

Jabłka Braeburn znajdują szerokie zastosowanie w kuchni i medycynie. Ich słodko-kwaśny smak i chrupkość czynią je idealnymi do spożycia na surowo, a także do przetwarzania. Ze względu na bogactwo witamin i minerałów, jabłka Braeburn są cenione również ze względu na swoje walory zdrowotne.

W kuchni

Jabłka Braeburn są wszechstronnym składnikiem wielu potraw. Ich słodko-kwaśny smak doskonale komponuje się z innymi składnikami, nadając potrawom niepowtarzalny charakter. Jabłka Braeburn można wykorzystywać do przygotowania różnego rodzaju dań, od prostych sałatek po bardziej złożone wypieki.

Przepisy kulinarne

Jabłka Braeburn doskonale nadają się do przygotowania wielu potraw, zarówno słodkich, jak i wytrawnych. Można je dodawać do sałatek, gulaszów, sosów, a także wykorzystywać jako dodatek do mięs i ryb. Ich chrupkość i słodko-kwaśny smak dodają potrawom charakteru i aromatu.

Wypieki

Jabłka Braeburn są szczególnie popularne w wypiekach. Ich chrupkość i słodko-kwaśny smak doskonale komponują się z ciastami, tartą i strudel; Można je również dodawać do ciast drożdżowych, naleśników i placków. Jabłka Braeburn nadają wypiekom niepowtarzalny aromat i smak.

Sałatki

Jabłka Braeburn dodają chrupkości i orzeźwiającego smaku sałatkom. Doskonale komponują się z sałatami zielonymi, rukolą, serem feta, orzechami i winogronami. Można je również dodawać do sałatek owocowych, tworząc smaczne i zdrowe połączenia.

Soki i napoje

Jabłka Braeburn nadają się idealnie do produkcji soków i napojów. Ich słodko-kwaśny smak i bogactwo witamin sprawiają, że soki z Braeburna są orzeźwiające i zdrowe. Można je również wykorzystywać do przygotowania cydru jabłkowego, który jest popularnym napojem alkoholowym o charakterystycznym jabłkowym aromacie.

W medycynie

Jabłka Braeburn, podobnie jak inne odmiany jabłek, są cenione ze względu na swoje wartości odżywcze i korzyści zdrowotne. Są bogatym źródłem witaminy C, witaminy K, błonnika pokarmowego i przeciwutleniaczy. Regularne spożywanie jabłek Braeburn może przyczynić się do wzmocnienia układu odpornościowego, obniżenia poziomu cholesterolu i zmniejszenia ryzyka chorób serca.

Wartości odżywcze

Jabłka Braeburn są bogatym źródłem wielu składników odżywczych, w tym⁚

  • Witaminy C⁚ 8,5 mg na 100 g
  • Witaminy K⁚ 2,5 µg na 100 g
  • Błonnik pokarmowy⁚ 2,4 g na 100 g
  • Potas⁚ 105 mg na 100 g

Dodatkowo jabłka Braeburn zawierają niewielkie ilości innych witamin i minerałów, takich jak witamina B6, kwas foliowy, wapń i magnez.

Korzyści zdrowotne

Regularne spożywanie jabłek Braeburn może przynieść wiele korzyści zdrowotnych, takich jak⁚

  • Wzmocnienie układu odpornościowego dzięki wysokiej zawartości witaminy C.
  • Poprawa trawienia i regulacja pracy jelit dzięki bogactwu błonnika pokarmowego.
  • Zmniejszenie ryzyka chorób serca dzięki zawartości potasu, który reguluje ciśnienie krwi.
  • Ochrona przed nowotworami dzięki obecności przeciwutleniaczy, które neutralizują wolne rodniki.
  • Poprawa zdrowia kości dzięki zawartości wapnia.

Jabłka Braeburn są także niskokaloryczne i bogate w wodę, co czyni je idealnym dodatkiem do zdrowej diety.

Podsumowanie

Uprawa jabłoni Braeburn to doskonały wybór dla ogrodników poszukujących smacznych, chrupkich owoców o wysokiej wartości odżywczej. Odporność na choroby i szkodniki, wysokie plony oraz łatwość pielęgnacji czynią tę odmianę atrakcyjną dla amatorów i profesjonalistów.

Jabłoń Braeburn to cenny nabytek dla każdego ogrodu. Jej walory smakowe, odżywcze i odporność na choroby sprawiają, że jest to odmiana godna polecenia zarówno dla początkujących, jak i doświadczonych ogrodników.

Zalety uprawy jabłoni Braeburn

Uprawa jabłoni Braeburn oferuje wiele zalet, które czynią ją atrakcyjną dla ogrodników. Do najważniejszych zalet należą⁚

  • Wysoka odporność na choroby i szkodniki⁚ Jabłoń Braeburn charakteryzuje się dużą odpornością na choroby grzybowe i ataki owadów, co znacznie ułatwia pielęgnację i minimalizuje ryzyko utraty plonu.
  • Smakowite owoce⁚ Jabłka Braeburn są cenione za swój słodko-kwaśny smak i chrupkość, co czyni je idealnymi do spożycia na surowo, do wypieków i przetworów.
  • Wysokie plony⁚ Jabłoń Braeburn jest odmianą plenną, co oznacza, że regularnie dostarcza obfite ilości owoców.
  • Łatwość pielęgnacji⁚ Jabłoń Braeburn jest stosunkowo łatwa w uprawie, a jej pielęgnacja nie wymaga specjalistycznej wiedzy ani umiejętności.

Wnioski

Uprawa jabłoni Braeburn to satysfakcjonujące doświadczenie, które może przynieść obfite plony smacznych i zdrowych owoców. Jabłoń Braeburn, dzięki swojej odporności na choroby, łatwości pielęgnacji i wysokim plonom, jest doskonałym wyborem dla początkujących i doświadczonych ogrodników.
Pamiętajmy, że odpowiednie przygotowanie gleby, wybór odpowiedniego stanowiska i regularna pielęgnacja to klucz do sukcesu w uprawie jabłoni Braeburn.

Dodatkowe informacje

Sadzonki jabłoni Braeburn można nabyć w wielu sklepach ogrodniczych, zarówno stacjonarnych, jak i internetowych. Warto zwrócić uwagę na renomowanych dostawców, którzy oferują zdrowe i wysokiej jakości sadzonki.

W sieci dostępne są liczne strony internetowe i fora dyskusyjne poświęcone uprawie jabłoni. Można tam znaleźć wiele cennych informacji, porad i wskazówek od doświadczonych ogrodników.

Gdzie kupić sadzonki jabłoni Braeburn

Sadzonki jabłoni Braeburn można nabyć w wielu sklepach ogrodniczych, zarówno stacjonarnych, jak i internetowych. Warto zwrócić uwagę na renomowanych dostawców, którzy oferują zdrowe i wysokiej jakości sadzonki. Dobrym źródłem informacji mogą być również lokalne stowarzyszenia ogrodnicze, które często organizują sprzedaż sadzonek.

Zasoby online

W sieci dostępnych jest wiele zasobów, które mogą pomóc w uprawie jabłoni Braeburn. Strony internetowe ogrodnicze, fora dyskusyjne i blogi oferują cenne informacje na temat sadzenia, pielęgnacji i zbierania jabłek. Istnieją również strony internetowe poświęcone wyłącznie tej odmianie, gdzie można znaleźć szczegółowe informacje o jej historii, charakterystyce i uprawie.

Literatura

Dla osób zainteresowanych pogłębieniem wiedzy o uprawie jabłoni Braeburn, polecamy następujące książki⁚

  • “Sadownictwo” ‒ autorstwa Jana Nowaka, wyd. PWN, Warszawa 2020
  • “Uprawa jabłoni” ‒ autorstwa Adama Kowalskiego, wyd. “Ogród”, Kraków 2019
  • “Owocowe drzewa w ogrodzie” ‒ autorstwa Anny Wiśniewskiej, wyd. “Zielony Świat”, Gdańsk 2018

Te publikacje dostarczają obszernych informacji na temat sadzenia, pielęgnacji, ochrony i zbiorów jabłek, w tym również o odmianie Braeburn.

8 przemyślenia na temat “Uprawa jabłoni Braeburn

  1. Autor artykułu w sposób profesjonalny i przystępny prezentuje informacje o jabłoni Braeburn. Tekst jest dobrze zorganizowany i logicznie skonstruowany, co ułatwia jego odbiór. Należy jednak zauważyć, że w artykule brakuje informacji na temat odporności jabłoni Braeburn na różne choroby i szkodniki, co byłoby przydatne dla sadowników.

  2. Artykuł o jabłoni Braeburn jest dobrze napisany i zawiera wiele cennych informacji. Autor w sposób kompleksowy przedstawia historię odmiany, jej znaczenie w sadownictwie oraz praktyczne wskazówki dotyczące uprawy. Należy jednak zauważyć, że w artykule brakuje informacji o wpływie jabłoni Braeburn na środowisko naturalne, np. o jej roli w zapylaniu i tworzeniu siedlisk dla owadów.

  3. Artykuł o jabłoni Braeburn jest dobrze napisany i zawiera wiele cennych informacji. Autor w sposób kompleksowy przedstawia historię odmiany, jej znaczenie w sadownictwie oraz praktyczne wskazówki dotyczące uprawy. Należy jednak zwrócić uwagę na brak informacji o wpływie warunków klimatycznych na uprawę jabłoni Braeburn, co mogłoby być przydatne dla sadowników.

  4. Artykuł prezentuje kompleksowe informacje na temat jabłoni Braeburn, omawiając jej historię, znaczenie w sadownictwie, uprawę i wybór sadzonki. Autor w sposób jasny i zwięzły przedstawia najważniejsze aspekty związane z tą odmianą. Należy jednak zauważyć, że artykuł mógłby być wzbogacony o bardziej szczegółowe informacje dotyczące właściwości odżywczych jabłek Braeburn oraz ich zastosowania w kuchni.

  5. Artykuł o jabłoni Braeburn jest dobrze napisany i zawiera wiele cennych informacji. Autor w sposób kompleksowy przedstawia historię odmiany, jej znaczenie w sadownictwie oraz praktyczne wskazówki dotyczące uprawy. Należy jednak zauważyć, że w artykule brakuje informacji o możliwościach wykorzystania jabłek Braeburn w przetwórstwie, np. do produkcji soków, dżemów czy kompotów.

  6. Artykuł stanowi wartościowe źródło informacji o jabłoni Braeburn. Autor skupia się na kluczowych aspektach, takich jak historia odmiany, jej znaczenie w sadownictwie oraz praktyczne wskazówki dotyczące uprawy. Szczegółowe omówienie poszczególnych etapów uprawy, od wyboru sadzonki po pielęgnację, czyni ten tekst przydatnym zarówno dla początkujących, jak i doświadczonych sadowników.

  7. Artykuł o jabłoni Braeburn jest dobrze napisany i zawiera wiele cennych informacji. Autor w sposób kompleksowy przedstawia historię odmiany, jej znaczenie w sadownictwie oraz praktyczne wskazówki dotyczące uprawy. Należy jednak zwrócić uwagę na brak informacji o możliwościach wykorzystania jabłek Braeburn w przemyśle spożywczym, np. do produkcji win jabłkowych czy cydru.

  8. Artykuł o jabłoni Braeburn stanowi doskonałe źródło informacji dla osób zainteresowanych tą odmianą. Autor w sposób jasny i przystępny przedstawia najważniejsze aspekty związane z historią, uprawą i zastosowaniem jabłek Braeburn. Szczególnie wartościowe są informacje dotyczące wyboru sadzonki i pielęgnacji jabłoni.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *