Choroby truskawek⁚ Rhizoctonia solani – przyczyny, objawy i zwalczanie

Rhizoctonia solani to patogen grzybowy, który jest powszechnym problemem w uprawie truskawek. Grzyb ten może powodować szereg chorób, w tym zgniliznę korzeni, zgniliznę szyjki korzeniowej i plamistość liści. Rhizoctonia solani może wpływać na produktywność upraw i jakość owoców, prowadząc do znacznych strat w plonach.

Wprowadzenie

Truskawki są popularnym owocem uprawianym na całym świecie. Jednak ich produkcja może być zagrożona przez różnorodne choroby, w tym choroby grzybowe. Jednym z najpoważniejszych patogenów grzybowych atakujących truskawki jest Rhizoctonia solani, który może powodować znaczące straty w plonach. W niniejszym artykule omówimy charakterystykę tego patogenu, objawy zakażenia, wpływ na produktywność upraw oraz metody zwalczania.

Rhizoctonia solani – charakterystyka patogenu

Rhizoctonia solani jest grzybem glebowym, który atakuje szeroki zakres roślin, w tym truskawki. Grzyb ten jest saprofitem, co oznacza, że może żyć i rozwijać się na martwej materii organicznej. W sprzyjających warunkach może jednak stać się patogenem, atakując żywe rośliny. Rhizoctonia solani charakteryzuje się obecnością sklerocjów, które są twardymi, ciemnobrązowymi strukturami przetrwalnikowymi, zdolnymi do przetrwania w glebie przez długi czas. Sklerocja mogą kiełkować i wytwarzać grzybnię, która atakuje korzenie i szyjkę korzeniową roślin.

Objawy zakażenia Rhizoctonia solani

Objawy zakażenia Rhizoctonia solani u truskawek mogą być zróżnicowane i zależą od stopnia zaawansowania choroby. Najczęstsze objawy to⁚

• Zgnilizna korzeni⁚ Korzenie stają się brązowe, miękkie i gniją.
• Zgnilizna szyjki korzeniowej⁚ Szyjka korzeniowa staje się brązowa i wiotka, co prowadzi do więdnięcia i zamierania roślin.
• Plamistość liści⁚ Na liściach pojawiają się brązowe, owalne plamy, które mogą się łączyć, tworząc większe obszary nekrozy.
• Opóźnienie wzrostu⁚ Zakażone rośliny rosną wolniej i są mniej produktywne.

Wpływ Rhizoctonia solani na produktywność upraw

Rhizoctonia solani może mieć znaczący wpływ na produktywność upraw truskawek. Zakażenie tym patogenem prowadzi do⁚

• Zmniejszenia plonów⁚ Zgnilizna korzeni i szyjki korzeniowej osłabiają rośliny, co skutkuje mniejszą ilością owoców.
• Zmniejszenia jakości owoców⁚ Zakażone rośliny produkują mniejsze i mniej smaczne owoce.
• Zwiększenia kosztów produkcji⁚ Konieczność stosowania fungicydów i innych metod zwalczania choroby zwiększa koszty produkcji.
• Utraty roślin⁚ W ciężkich przypadkach zakażenia Rhizoctonia solani może prowadzić do śmierci roślin, co skutkuje całkowitą utratą plonów.

Zwalczanie Rhizoctonia solani

Zwalczanie Rhizoctonia solani w uprawach truskawek wymaga zastosowania kompleksowego podejścia obejmującego zarówno metody profilaktyczne, jak i chemiczne oraz biologiczne. Skuteczne zwalczanie choroby wymaga wiedzy na temat cyklu rozwojowego patogenu i czynników sprzyjających jego rozwojowi.

Metody profilaktyczne

Kluczem do skutecznego zwalczania Rhizoctonia solani jest stosowanie odpowiednich metod profilaktycznych. Do najważniejszych należą⁚

• Wybór zdrowych sadzonek i ich dezynfekcja przed sadzeniem.
• Utrzymanie odpowiedniego pH gleby (optymalne pH dla truskawek wynosi 5,5-6,5).
• Unikanie nadmiernego nawadniania i zapewnienie dobrego drenażu gleby.
• Regularne usuwanie chwastów, które mogą stanowić siedlisko dla patogenu.
• Właściwe przygotowanie gleby przed sadzeniem, w tym zastosowanie wapna i nawozów organicznych.
• Utrzymanie odpowiedniej odległości między roślinami, aby zapewnić dobrą wentylację i zmniejszyć ryzyko rozprzestrzeniania się choroby.

Metody chemiczne

W przypadku wystąpienia infekcji Rhizoctonia solani, można zastosować środki chemiczne, takie jak fungicydy. Należy jednak pamiętać, że stosowanie fungicydów powinno być ostatecznością i powinno być przeprowadzone w sposób odpowiedzialny, z uwzględnieniem zaleceń producenta i zasad bezpieczeństwa. Do zwalczania Rhizoctonia solani stosuje się fungicydy o działaniu kontaktowym i systemicznym. Należy jednak pamiętać, że nadmierne stosowanie fungicydów może prowadzić do rozwoju odporności patogenu na te środki.

Metody biologiczne

Istnieją również metody biologiczne zwalczania Rhizoctonia solani, które opierają się na wykorzystaniu naturalnych antagonistów patogenu. Wśród nich można wymienić⁚ stosowanie biofungicydów, które zawierają mikroorganizmy antagonistyczne, np. bakterie z rodzaju Bacillus, lub grzyby z rodzaju Trichoderma, a także użycie preparatów opartych na ekstraktach roślinnych.

Podsumowanie

Zwalczanie Rhizoctonia solani w uprawie truskawek wymaga stosowania kompleksowego podejścia, obejmującego zarówno metody profilaktyczne, jak i chemiczne oraz biologiczne. Skuteczne zarządzanie chorobą wymaga znajomości cyklu rozwojowego patogenu, czynników sprzyjających jego rozwojowi oraz dostępnych metod zwalczania.