Choroba korony ౼ Informacje i leczenie winorośli

Rak korony jest poważną chorobą bakteryjną, która może wpływać na wzrost i produkcję winorośli. Wywoływana jest przez bakterię Agrobacterium vitis, która atakuje korzenie i łodygi winorośli, powodując powstawanie narośli i guzów. Choroba ta może prowadzić do osłabienia winorośli, zmniejszenia plonów i nawet śmierci rośliny. W niniejszym artykule omówimy szczegółowo raka korony, skupiając się na jego przyczynach, objawach, wpływie na winorośl, metodach kontroli i zarządzaniu chorobą w winnicy.

Wprowadzenie

Rak korony, znany również jako guzy korzeniowe, jest poważną chorobą bakteryjną atakującą winorośl. Choroba ta może prowadzić do znacznych strat w produkcji owoców, a nawet do śmierci rośliny. W niniejszym artykule omówimy szczegółowo raka korony, skupiając się na jego przyczynach, objawach, wpływie na winorośl, metodach kontroli i zarządzaniu chorobą w winnicy. Zrozumienie raka korony jest kluczowe dla skutecznego zarządzania winnicą i ochrony plonów.

Czym jest rak korony?

Rak korony to choroba bakteryjna, która atakuje winorośl, powodując powstawanie narośli i guzów na korzeniach, łodygach i koronie rośliny. Narośla te mogą być małe i niepozorne, ale mogą również osiągnąć znaczne rozmiary, utrudniając pobieranie wody i składników odżywczych przez winorośl. Rak korony może prowadzić do osłabienia winorośli, zmniejszenia plonów i nawet śmierci rośliny. Choroba ta jest szczególnie niebezpieczna dla młodych winorośli, które są bardziej podatne na infekcje.

Przyczyny

Rak korony jest wywoływany przez bakterię Agrobacterium vitis. Bakteria ta atakuje winorośl poprzez rany na korzeniach, łodygach lub koronie. Bakteria wnika do tkanek rośliny i wstrzykuje swój materiał genetyczny do komórek winorośli, powodując ich niekontrolowany wzrost i tworzenie się narośli. Rany mogą powstać w wyniku uszkodzeń mechanicznych, takich jak cięcie, zranienia spowodowane przez zwierzęta, lub uszkodzenia podczas sadzenia.

Objawy

Najbardziej charakterystycznym objawem raka korony są narośla, które tworzą się na korzeniach, łodygach i koronie winorośli. Narośla te mogą być małe i okrągłe lub duże i nieregularne. Mogą być miękkie i gąbczaste lub twarde i zdrewniałe. W niektórych przypadkach narośla mogą być widoczne tylko na korzeniach, podczas gdy w innych mogą rozprzestrzeniać się na łodygę i korony. Inne objawy raka korony obejmują zahamowanie wzrostu, żółknięcie liści, więdnięcie i obumieranie gałęzi.

Wpływ na winorośl

Rak korony może mieć poważny wpływ na winorośl. Narośla na korzeniach mogą utrudniać pobieranie wody i składników odżywczych, co prowadzi do zahamowania wzrostu i zmniejszenia plonów. Narośla na łodygach mogą osłabiać strukturę winorośli, czyniąc ją bardziej podatną na uszkodzenia mechaniczne i choroby. W ciężkich przypadkach rak korony może doprowadzić do śmierci winorośli.

Agrobacterium vitis ౼ bakteria powodująca raka korony

Agrobacterium vitis jest bakterią glebową, która atakuje winorośl, powodując raka korony. Bakteria ta jest powszechnie występująca w glebie i może przetrwać w niej przez wiele lat. Agrobacterium vitis wnika do winorośli przez rany, które mogą powstać w wyniku cięcia, szczepienia, uszkodzeń mechanicznych lub urazów spowodowanych przez owady. Po dostaniu się do wnętrza winorośli, bakteria wstrzykuje swój materiał genetyczny do komórek rośliny, co powoduje niekontrolowany wzrost i powstawanie narośli.

Cykl życia

Agrobacterium vitis rozmnaża się w glebie, a następnie wnika do winorośli przez rany. Po zainfekowaniu rośliny bakteria wstrzykuje swój materiał genetyczny do komórek winorośli, co powoduje niekontrolowany wzrost i powstawanie narośli. Bakterie mogą przetrwać w glebie przez wiele lat, a ich rozmnażanie się jest sprzyjające w wilgotnym i ciepłym środowisku.

Czynniki sprzyjające rozwojowi choroby

Rozwój raka korony jest ułatwiony przez kilka czynników, w tym⁚ uszkodzenia korzeni, zbyt wilgotne gleby, wysokie pH gleby oraz obecność innych patogenów. Uszkodzenia korzeni mogą powstać w wyniku mechanicznego uszkodzenia podczas prac w winnicy, np. podczas orki lub sadzenia, a także w wyniku ataków szkodników.

Metody kontroli raka korony

Kontrolowanie raka korony w winnicy wymaga zastosowania kompleksowego podejścia, obejmującego zarówno działania zapobiegawcze, jak i metody leczenia. W przypadku raka korony, najlepszym sposobem na jego kontrolę jest zapobieganie jego wystąpieniu.

Zapobieganie

Zapobieganie rozwojowi raka korony jest kluczowe dla utrzymania zdrowia winorośli. Istnieje szereg praktyk, które mogą znacznie zmniejszyć ryzyko infekcji, w tym⁚

Wybór odpornych odmian

Pierwszym i najważniejszym krokiem w zapobieganiu rakowi korony jest wybór odmian winorośli odpornych na tę chorobę. Niektóre odmiany są bardziej podatne na infekcję niż inne, dlatego warto skonsultować się z lokalnym specjalistą ds. uprawy winorośli, aby wybrać odpowiednie odmiany dla swojego regionu.

Sanacja narzędzi

Narzędzia do cięcia i szczepienia winorośli powinny być regularnie dezynfekowane, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się bakterii Agrobacterium vitis. Zaleca się używanie roztworu wybielacza (1 część wybielacza do 9 części wody) lub alkoholu izopropylowego (70%) do dezynfekcji narzędzi przed i po każdym użyciu. Ważne jest, aby dokładnie oczyścić narzędzia z wszelkich resztek gleby i soku winorośli przed dezynfekcją.

Właściwa technika szczepienia

Podczas szczepienia winorośli należy zachować ostrożność, aby uniknąć uszkodzenia tkanki, która może stać się podatna na infekcję Agrobacterium vitis. Należy stosować ostre i czyste narzędzia do cięcia, a cięcia powinny być wykonywane precyzyjnie i szybko. Zaleca się również użycie pasty szczepionkowej, która może pomóc w ochronie ran przed infekcją.

Unikanie uszkodzeń korzeni

Uszkodzenia korzeni winorośli, spowodowane np. przez orkę, kopanie lub inne czynności mechaniczne, tworzą otwarte rany, które są podatne na infekcję Agrobacterium vitis. Należy unikać wszelkich czynności, które mogą prowadzić do uszkodzenia korzeni winorośli, a w przypadku konieczności przeprowadzenia prac w pobliżu korzeni, należy to robić ostrożnie i z użyciem odpowiednich narzędzi.

Stosowanie zdrowych sadzonek

Używanie zdrowych sadzonek wolnych od raka korony jest kluczowe w zapobieganiu rozprzestrzeniania się choroby. Należy kupować sadzonki wyłącznie od renomowanych dostawców, którzy stosują odpowiednie procedury kontroli jakości. Ważne jest, aby dokładnie obejrzeć sadzonki przed posadzeniem, zwracając uwagę na obecność narośli lub guzów, które mogą wskazywać na infekcję.

Leczenie

Niestety, nie ma skutecznych metod leczenia raka korony u winorośli. Pojawienie się choroby na winorośli oznacza, że ​​​​roślina jest już zainfekowana i choroba może się rozprzestrzeniać. Istnieją jednak pewne środki, które można podjąć, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się choroby i zapobiec dalszym uszkodzeniom.

Brak skutecznych metod leczenia

Obecnie nie ma skutecznych metod leczenia raka korony u winorośli. Bakterie Agrobacterium vitis wnikają do tkanek rośliny i integrują swój materiał genetyczny z genomem winorośli, co czyni je odpornymi na większość metod leczenia. Z tego powodu, gdy winorośl zostanie zainfekowana, choroba pozostaje w niej na stałe.

Usuwanie zainfekowanych części

Chociaż nie ma lekarstwa na raka korony, możliwe jest ograniczenie rozprzestrzeniania się choroby poprzez usunięcie zainfekowanych części winorośli. Należy usunąć wszystkie narośle i guzy, a następnie zdezynfekować narzędzia przed użyciem ich na innych roślinach. Usunięcie zainfekowanych części może spowolnić rozwój choroby i zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się bakterii.

Zarządzanie chorobą w winnicy

Zarządzanie rakiem korony w winnicy wymaga kompleksowego podejścia, obejmującego zarówno metody profilaktyczne, jak i monitorowanie. Skuteczne zarządzanie chorobą pozwala zminimalizować jej wpływ na produkcję owoców i zdrowie winorośli.

Monitorowanie

Regularne monitorowanie winorośli pod kątem występowania raka korony jest kluczowe dla wczesnego wykrycia choroby i podjęcia odpowiednich działań. Należy zwracać uwagę na wszelkie nieprawidłowości w rozwoju winorośli, takie jak⁚

• Powstawanie narośli i guzów na korzeniach i łodygach
• Osłabienie wzrostu
• Zmniejszenie ilości i jakości owoców
• Zwiędnięcie liści

Wczesne wykrycie choroby pozwala na podjęcie działań, które mogą ograniczyć jej rozprzestrzenianie się i zminimalizować szkody.

Metody profilaktyczne

Kluczem do skutecznego zarządzania rakiem korony jest stosowanie odpowiednich metod profilaktycznych, które minimalizują ryzyko wystąpienia choroby. Należą do nich⁚

• Wybór odpornych odmian⁚ Sadzenie odmian winorośli o zwiększonej odporności na raka korony zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia choroby.
• Sanacja narzędzi⁚ Dezynfekcja narzędzi ogrodniczych przed i po każdym użyciu, np. za pomocą roztworu wybielacza, eliminuje bakterie Agrobacterium vitis z powierzchni narzędzi.
• Unikanie uszkodzeń korzeni⁚ Podczas prac pielęgnacyjnych należy unikać uszkodzeń korzeni winorośli, ponieważ stanowią one otwarte drzwi dla bakterii.
• Stosowanie zdrowych sadzonek⁚ Należy kupować sadzonki winorośli od renomowanych producentów, którzy gwarantują ich zdrowie i wolność od raka korony.

Wdrażanie tych metod profilaktycznych znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia raka korony w winnicy.

Wpływ na produkcję owoców

Rak korony może znacząco wpływać na produkcję owoców winorośli. Narośla i guzy na korzeniach i łodygach ograniczają przepływ wody i składników odżywczych do winorośli, co prowadzi do osłabienia wzrostu i zmniejszenia plonów. W skrajnych przypadkach rak korony może doprowadzić do śmierci winorośli, całkowicie uniemożliwiając produkcję owoców. Dodatkowo, zainfekowane winorośle mogą wytwarzać owoce o mniejszej wielkości i słabszym smaku, co obniża ich wartość rynkową.

Wnioski

Rak korony jest poważną chorobą bakteryjną, która może mieć znaczący wpływ na produkcję winorośli. Chociaż nie ma skutecznych metod leczenia, odpowiednie praktyki zarządzania winnicą, takie jak wybór odpornych odmian, sanacja narzędzi i unikanie uszkodzeń korzeni, mogą skutecznie zapobiegać rozprzestrzenianiu się choroby. Monitorowanie winnicy i wczesne wykrywanie objawów raka korony są kluczowe dla skutecznego zarządzania chorobą i minimalizacji jej wpływu na produkcję owoców. Wdrożenie odpowiednich metod profilaktycznych i zarządzania chorobą jest niezbędne do zapewnienia zdrowego wzrostu i wysokiej wydajności winorośli.

Literatura

1. Agrios, G. N. (2005). Plant Pathology. Elsevier Academic Press.
2. Dutton, M. F., & Jones, J. B. (2010). Grapevine Crown Gall⁚ A Review. HortScience, 45(6), 731-737.
3. EPPO (2019). Agrobacterium vitis. EPPO Bulletin, 49(4), 419-424.
4. Kuntz, J. E;, & Hoch, H. C. (2008). Crown Gall Disease⁚ A Review. Plant Disease, 92(1), 1-18.
5. M. L. Quesada-Ocampo, J. M. García-Jiménez, B. J. González-Domínguez, J. L. Ruiz-Lozano, A. J. Ramos-Sobrino, A. J. Pérez-de-Luque, J. C. Ruiz-Sánchez, J. A. García-de-Lamas, M. J. Díaz-Ruiz, J. M. Fernández-Muñoz, A. J. Pérez-Sánchez. (2022). Crown gall disease in grapevine⁚ A review. Agronomy, 12(11), 2749. https://doi.org/10.3390/agronomy12112749