Kontrola parchwi gruszowej – rozpoznanie i leczenie choroby parchwi gruszowej

Parch gruszowa, wywoływana przez grzyba Venturia pyrina, jest powszechną chorobą grzybową atakującą drzewa gruszy. Choroba ta może powodować znaczne straty w plonach, a także wpływać na zdrowie i żywotność drzew. Wczesne rozpoznanie i skuteczne leczenie są kluczowe dla ograniczenia rozprzestrzeniania się choroby i ochrony upraw;

Wprowadzenie

Parch gruszowa, wywoływana przez grzyba Venturia pyrina, jest poważną chorobą grzybową atakującą drzewa gruszy. Choroba ta może prowadzić do znacznych strat w plonach, a także wpływać na zdrowie i żywotność drzew. Wczesne rozpoznanie i skuteczne leczenie są kluczowe dla ograniczenia rozprzestrzeniania się choroby i ochrony upraw.

Etiologia

Parch gruszowa jest wywoływana przez grzyba Venturia pyrina. Grzyb ten zimuje w postaci przetrwalników na opadłych liściach i owocach. Wiosną, gdy temperatura i wilgotność są odpowiednie, przetrwalniki kiełkują i uwalniają zarodniki konidialne, które są przenoszone przez wiatr i deszcz na liście i owoce. Zarodniki kiełkują w obecności wilgoci i wnikają do tkanek rośliny, powodując infekcję.

Objawy

Objawy parchwi gruszowej mogą być widoczne zarówno na liściach, jak i owocach.

Liście

Na liściach pojawiają się charakterystyczne, oliwkowo-brązowe plamy o nieregularnym kształcie, otoczone ciemniejszą obwódką. Plamy te mogą się łączyć, tworząc większe obszary porażenia. Wraz z rozwojem choroby liście mogą się deformować, zasychać i przedwcześnie opadać.

Owoce

Na owocach pojawiają się ciemnobrązowe, korkowate plamy, które mogą być spękane lub pokryte drobnymi pęknięciami. Porażone owoce mogą być zdeformowane, a ich miąższ może być gorzki i niesmaczny. W ciężkich przypadkach parch gruszowy może powodować przedwczesne opadanie owoców.

Diagnoza

Rozpoznanie parchwi gruszowej opiera się na charakterystycznych objawach choroby. Ważne jest, aby dokładnie obejrzeć liście i owoce, aby zidentyfikować typowe plamy i narośla. W przypadku wątpliwości można skorzystać z pomocy specjalisty ds. chorób roślin.

Leczenie

Leczenie parchwi gruszowej ma na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się choroby i ochronę drzew przed dalszymi uszkodzeniami. Istnieją różne metody leczenia, w tym środki chemiczne, organiczne i praktyki uprawowe.

Środki chemiczne

Środki chemiczne, takie jak fungicydy, są często stosowane w celu zwalczania parchwi gruszowej. Fungicydy działają poprzez zabijanie lub hamowanie wzrostu grzyba Venturia pyrina.

Fungicydy

Fungicydy stosowane w zwalczaniu parchwi gruszowej można podzielić na dwie główne grupy⁚ fungicydy kontaktowe i fungicydy systemiczne.

Fungicydy kontaktowe

Fungicydy kontaktowe tworzą na powierzchni liści i owoców ochronną warstwę, która zapobiega kiełkowaniu zarodników grzyba. Działają one tylko na powierzchnię rośliny i nie przenikają do jej wnętrza. Przykłady fungicydów kontaktowych stosowanych w zwalczaniu parchwi gruszowej to siarka i miedź.

Fungicydy systemiczne

Fungicydy systemiczne wchłaniane są przez roślinę i rozprzestrzeniają się w jej tkankach, zapewniając ochronę przed grzybami. Działają one zarówno zapobiegawczo, jak i leczniczo, tzn. mogą zwalczać infekcję, która już się rozwinęła. Przykłady fungicydów systemicznych stosowanych w zwalczaniu parchwi gruszowej to difenokonazol, tebukonazol i trifloksystrobina.

Oleje zimowe

Oleje zimowe to mieszaniny olejów mineralnych lub roślinnych, które działają poprzez uduszenie zimujących stadiów grzybów. Należy je stosować w okresie spoczynku, przed rozpoczęciem wegetacji, najlepiej wczesną wiosną, gdy temperatura powietrza jest powyżej 0°C. Oleje zimowe nie są fungicydami i nie zabijają bezpośrednio grzybów, ale tworzą barierę, która uniemożliwia im rozprzestrzenianie się.

Środki organiczne

W walce z parchwią gruszową można również stosować środki organiczne, które są bardziej przyjazne dla środowiska i nie szkodzą pożytecznym owadom.

Praktyki uprawowe

Odpowiednie praktyki uprawowe odgrywają kluczową rolę w zapobieganiu i kontroli parchwi gruszowej. Należą do nich⁚

Przycinanie

Regularne przycinanie drzew gruszy poprawia przepływ powietrza i światła do wnętrza korony, co sprzyja szybkiemu wysychaniu liści i owoców po opadach deszczu, zmniejszając tym samym ryzyko infekcji grzybem Venturia pyrina.

Sanitacja

Usuwanie i niszczenie opadłych liści i owoców, które mogą stanowić źródło infekcji grzybem Venturia pyrina, jest kluczowe w ograniczaniu rozprzestrzeniania się choroby.

Odporne odmiany

Sadzenie odpornych odmian gruszy, takich jak ‘Bosc’, ‘Concorde’ czy ‘Moonglow’, może znacznie ograniczyć ryzyko wystąpienia parchwi gruszowej.

Kontrola biologiczna

W walce z parchwią gruszową można wykorzystać naturalne środki ochrony roślin. Bacillus subtilis, bakteria glebowa, wytwarza antybiotyki, które hamują rozwój grzyba Venturia pyrina. Preparaty na bazie Bacillus subtilis mogą być stosowane w formie oprysków w okresie wegetacji;

Zapobieganie

Najskuteczniejszym sposobem na walkę z parchwią gruszową jest profilaktyka. Regularne stosowanie odpowiednich środków ochrony roślin, a także przestrzeganie zasad agrotechnicznych, znacznie ogranicza ryzyko wystąpienia choroby.

Harmonogram oprysków

Skuteczność oprysków zależy od prawidłowego doboru fungicydów i terminów ich aplikacji. Zaleca się zastosowanie następującego harmonogramu oprysków⁚

Okres uśpienia

Wczesną wiosną, przed rozpoczęciem wegetacji, zaleca się zastosowanie oprysku olejem zimowym lub fungicydem miedziowym. Oprysk ten ma na celu zniszczenie przetrwalników grzyba Venturia pyrina, które zimują na opadłych liściach i gałązkach.

Okres wegetacji

W okresie wegetacji, od momentu pękania pąków do końca kwitnienia, zaleca się regularne opryskiwanie drzew gruszy fungicydami. Najskuteczniejsze są fungicydy o działaniu ochronnym, które tworzą na powierzchni liści i owoców barierę ochronną. Opryski należy powtarzać co 7-10 dni, w zależności od warunków pogodowych i intensywności rozwoju choroby.

Wnioski

Skuteczna kontrola parchwi gruszowej wymaga kompleksowego podejścia, obejmującego zarówno działania profilaktyczne, jak i interwencyjne. Regularne stosowanie odpowiednich fungicydów, zarówno w okresie uśpienia, jak i wegetacji, w połączeniu z właściwymi praktykami uprawowymi, takimi jak przycinanie i sanacja, pozwala na skuteczne ograniczenie rozwoju choroby i ochronę upraw. Wybór odpowiednich odmian odpornych na parch gruszowy, a także stosowanie metod kontroli biologicznej, może dodatkowo zwiększyć skuteczność działań ochronnych.