Drzewo jesionu, Fraxinus

Jesion (Fraxinus) to rodzaj drzew liściastych należących do rodziny oliwkowatych (Oleaceae)․ Znanych jest około 60 gatunków jesionów występujących na całym świecie, w tym w Europie, Azji i Ameryce Północnej․ Jesiony są cenione ze względu na swoje piękno, wytrzymałość i wszechstronne zastosowanie․

Wprowadzenie

Jesion purpurowy (Fraxinus pennsylvanica ‘Claret’) to odmiana jesionu amerykańskiego, która charakteryzuje się pięknym, purpurowo-czerwonym zabarwieniem liści․ Jest to drzewo o szybkim wzroście, osiągające wysokość do 15 metrów, które doskonale nadaje się do sadzenia w ogrodach, parkach i innych przestrzeniach zielonych․

Charakterystyka jesionu

Morfologia

Jesion purpurowy to drzewo o szerokiej, zaokrąglonej koronie․ Liście są złożone, pierzaste, o długości do 30 cm, składające się z 5-9 listków․ Listki są lancetowate, ostro zakończone, o długości 5-10 cm, z wyraźnie zaznaczonymi nerwami․ Wiosną liście wybarwiają się na purpurowo-czerwono, latem przechodzą w ciemnozielony kolor, a jesienią ponownie przybierają intensywne, bordowe odcienie․ Kwiaty jesionu purpurowego są niepozorne, zebrane w wiechy, pojawiają się wczesną wiosną przed rozwojem liści․ Owoce to spłaszczone skrzydlaki, które dojrzewają jesienią i długo utrzymują się na drzewie․

Morfologia

Jesion purpurowy (Fraxinus pennsylvanica ‘Claret’) to drzewo o szerokiej, zaokrąglonej koronie, osiągające wysokość od 15 do 25 metrów․ Liście są złożone, pierzaste, o długości do 30 cm, składające się z 5-9 listków․ Listki są lancetowate, ostro zakończone, o długości 5-10 cm, z wyraźnie zaznaczonymi nerwami․ Wiosną liście wybarwiają się na purpurowo-czerwono, latem przechodzą w ciemnozielony kolor, a jesienią ponownie przybierają intensywne, bordowe odcienie․ Kwiaty jesionu purpurowego są niepozorne, zebrane w wiechy, pojawiają się wczesną wiosną przed rozwojem liści․ Owoce to spłaszczone skrzydlaki, które dojrzewają jesienią i długo utrzymują się na drzewie․

Wzrost

Jesion purpurowy to drzewo o szybkim tempie wzrostu․ W pierwszych latach życia może przyrastać nawet o 1 metr rocznie․ Z czasem tempo wzrostu zwalnia, ale nadal jest to drzewo szybko rosnące․ Do osiągnięcia pełnej wysokości potrzebuje około 20-30 lat․ Jesion purpurowy preferuje stanowiska słoneczne lub półcieniste, glebę żyzną, dobrze przepuszczalną i wilgotną․ Jest odporny na suszę, ale najlepiej rozwija się w miejscach o regularnym nawadnianiu․ Drzewo to jest również odporne na zanieczyszczenie powietrza i może być sadzone w miastach․

Odmiany

Jesion purpurowy (Fraxinus pennsylvanica ‘Claret’) jest jedną z wielu odmian jesionu amerykańskiego (Fraxinus pennsylvanica)․ Inne popularne odmiany to⁚

• Jesion amerykański ‘Autumn Purple’
• Jesion amerykański ‘Marshall Seedless’
• Jesion amerykański ‘Summit’

Odmiany te różnią się między sobą przede wszystkim kolorem liści, kształtem korony i odpornością na choroby․ Jesion purpurowy charakteryzuje się purpurowo-czerwonym zabarwieniem liści, które jesienią przebarwiają się na intensywny, czerwony kolor․

Sadzenie jesionu

Sadzenie jesionu purpurowego wymaga odpowiedniego przygotowania i wyboru miejsca․ Drzewo to najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych lub półcienistych, w glebie żyznej, wilgotnej i dobrze przepuszczalnej․ Należy unikać sadzenia jesionu w miejscach o podłożu gliniastym lub zbyt suchym․

Wybór miejsca

Wybierając miejsce do posadzenia jesionu purpurowego, należy uwzględnić jego rozmiary w wieku dorosłym․ Drzewo to może osiągnąć wysokość do 15 metrów i szerokość do 10 metrów․ Należy również zapewnić mu wystarczającą ilość przestrzeni do wzrostu korzeni, która powinna wynosić co najmniej 3 metry․

Sadzenie

Sadzenie jesionu purpurowego najlepiej przeprowadzić wiosną lub jesienią․ Przed posadzeniem należy przygotować dołek o głębokości i szerokości odpowiadającej rozmiarom bryły korzeniowej․ Należy również upewnić się, że gleba w dołku jest dobrze spulchniona i przepuszczalna․ Po umieszczeniu sadzonki w dołku należy ją obficie podlać, a następnie zasypywać ziemią, ubijając ją delikatnie wokół korzeni․

Pielęgnacja jesionu

Jesion purpurowy jest drzewem stosunkowo łatwym w uprawie․ Wymaga jednak regularnego podlewania, szczególnie w czasie suszy․ Należy również zadbać o nawożenie, aby zapewnić roślinie odpowiednie składniki odżywcze․ Przycinanie jesionu purpurowego jest zazwyczaj konieczne tylko w celu usunięcia uszkodzonych lub chorych gałęzi․

Podlewanie

Jesion purpurowy preferuje glebę wilgotną, ale dobrze przepuszczalną․ W czasie suszy należy go regularnie podlewać, aby zapewnić odpowiednie nawodnienie․ Młode drzewka wymagają częstszego podlewania niż starsze okazy․ Zaleca się podlewanie jesionu purpurowego głęboko, ale rzadziej, aby zachęcić korzenie do rozprzestrzeniania się w głąb gleby․

Nawożenie

Jesion purpurowy korzysta z nawożenia, zwłaszcza w pierwszych latach po posadzeniu․ Zaleca się stosowanie nawozu o zrównoważonym składzie, bogatego w azot, fosfor i potas․ Nawożenie powinno być przeprowadzane wiosną, przed rozpoczęciem okresu wegetacji․ Należy unikać nadmiernego nawożenia, ponieważ może to prowadzić do nadmiernego wzrostu liści i osłabić odporność drzewa na choroby i szkodniki․

Przycinanie

Jesion purpurowy nie wymaga regularnego przycinania, ale można go przycinać, aby ukształtować koronę lub usunąć chore, uszkodzone lub martwe gałęzie․ Najlepszy czas na przycinanie jesionu purpurowego to późna zima lub wczesna wiosna, przed rozpoczęciem okresu wegetacji․ Należy unikać przycinania jesionu purpurowego w okresie letnim, ponieważ może to osłabić drzewo i zwiększyć ryzyko infekcji․ Przycinanie powinno być wykonywane ostrożnie, aby nie uszkodzić kory drzewa․ W przypadku większych cięć należy użyć narzędzi do przycinania o odpowiedniej wielkości i ostrości․

Choroby i szkodniki

Jesion purpurowy jest stosunkowo odporny na choroby i szkodniki, ale może być podatny na niektóre problemy․ Najczęstsze choroby jesionu purpurowego to⁚

• Antraknoza ─ choroba grzybowa, która powoduje brązowe plamy na liściach․
• Zgnilizna korzeni, choroba grzybowa, która może uszkodzić korzenie i osłabić drzewo․
• Mączniak prawdziwy ─ choroba grzybowa, która powoduje biały nalot na liściach․

Najczęstsze szkodniki jesionu purpurowego to⁚

• Mszyce, małe owady, które żywią się sokiem z liści․
• Chrząszcze — owady, które mogą żerować na liściach i korze․
• Gąsienice ─ larwy motyli, które mogą żerować na liściach․

W przypadku wystąpienia choroby lub szkodnika należy zastosować odpowiednie środki ochrony roślin․ Ważne jest, aby wybrać środki ochrony roślin, które są bezpieczne dla ludzi, zwierząt i środowiska․

Jesion purpurowy, ze względu na swój atrakcyjny wygląd, jest często wykorzystywany jako drzewo ozdobne w parkach, ogrodach i na terenach zielonych․ Jego purpurowe liście dodają koloru krajobrazowi, zwłaszcza jesienią, kiedy przebarwiają się na żywe odcienie czerwieni i pomarańczy․

Drewno jesionu purpurowego jest twarde, wytrzymałe i łatwe w obróbce, co czyni je cennym materiałem w przemyśle drzewnym․ Jest ono wykorzystywane do produkcji mebli, podłóg, narzędzi, a także jako materiał konstrukcyjny․

Drzewo ozdobne

Jesion purpurowy to popularne drzewo ozdobne, cenione za swój atrakcyjny wygląd i odporność na warunki miejskie․ Jego purpurowe liście dodają koloru krajobrazowi, zwłaszcza jesienią, kiedy przebarwiają się na żywe odcienie czerwieni i pomarańczy․ Jesion purpurowy może być sadzony jako pojedyncze drzewo, w grupach lub wzdłuż alejek, tworząc imponujące aleje․

Zastosowanie jesionu

Drewno jesionowe

Drewno jesionowe jest cenione ze względu na swoją wytrzymałość, twardość i piękny rysunek słojów․ Jest wykorzystywane do produkcji mebli, podłóg, instrumentów muzycznych, narzędzi i innych przedmiotów․ Drewno jesionowe jest również popularne w sporcie, np․ do produkcji kijów baseballowych, rakiet tenisowych i łuków․

Wnioski

Jesion to piękne i wytrzymałe drzewo, które może być ozdobą każdego ogrodu․ Jest łatwe w uprawie i wymaga minimalnej pielęgnacji․ Drewno jesionowe jest cenione ze względu na swoją wytrzymałość i piękno, a jesiony są ważnym elementem ekosystemu, zapewniając schronienie i pokarm dla wielu gatunków zwierząt․